KATILIM ÖNCESİ YARDIM ARACI (IPA)
Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA)
Türkiye’nin Avrupa Birliği'ne üyeliği sürecinde yaralanabileceği çeşitli mali programlar bulunmaktadır. Bu programlardan birisi Katılım Öncesi Yardım Aracı- IPA (Instrument for Pre-Accession)'dır.
IPA, Avrupa Komisyonun 2007–2013 yılları arasında aday ülkelere yapacağı mali yardımların çerçevesini belirlemek üzere oluşturduğu bir programdır. IPA’nın toplamda beş bileşeni bulunmaktadır. Bu 5 bileşenden teklif çağrılarına göre KOBİ’ler, dernekler, vakıflar, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, meslek örgütleri ve yerel yönetimler faydalanabilmektedir.
IPA Bileşenleri:
Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi Bileşeni: Bu bileşen ile AB müktesebatının benimsenmesi, politik ve ekonomik kriterlerin yerine getirilebilmesi amacıyla kurumların kapasitelerinin artırılması, ilgili birimler arasında koordinasyon ve işbirliğinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği Bileşeni: Bu bileşenin amacı ülkelerin karşılıklı çıkarları çerçevesinde iyi komşuluk ilişkilerini ilerletmek, istikrar, güvenlik ve refahı büyütmek ve bu ülkelerin uyumlu, dengeli ve sürdürülebilir kalkınmalarını sağlamaktır. Sınır Ötesi İşbirliği bileşeninin desteklediği alanlar;
- Kültürel ve doğal varlıklara yönelik tehditlerle ve organize suçlara karşı mücadele konularında ortak mücadele yürütmek;
- Etkin sınır güvenliğini sağlamak;
- Güvenli sınırlar oluşturmak için yasal ve idari işbirliğini geliştirmek,
- Sınır bölgelerinde sürdürülebilir ekonomik ve sosyal kalkınmayı geliştirmek,
- Çevre, halk sağlığı, yerel düzeyde sosyal faaliyetleri geliştirmektir.
Bölgesel Kalkınma Bileşeni: Bu bileşen ile aday ülkelerin, bölgeleri arasındaki gelişmişlik farklılıklarını gidermeleri, özellikle ulaştırma ve çevre alanında projeler geliştirmeleri amaçlanmaktadır. Çevre alt bileşeninden Çevre ve Orman Bakanlığı, Ulaştırma alt bileşeninden Ulaştırma Bakanlığı, Bölgesel Rekabet Edebilirlik bileşeninden ise Sanayi ve Ticaret Bakanlığı sorumludur. Bu katkı, şu şekilde verilecektir:
- KOBİ’lerin kalkınması için temel hizmet ve altyapının sağlanması,
- Güçlendirme ve seviye yükseltme;
- İş ağ-kümeleri ve kamu-özel sektör ortaklıklarının geliştirilmesi yoluyla yeniliğin, girişimciliğin, teknoloji transferinin canlandırılması;
- KOBİ’lere ticaretle ilgili altyapı ve teknoloji hizmetlerinin sağlanması;
- KOBİ’lere finans sağlamaları için uygun maliyetli kredi ve öz sermaye finansmanı verilmesinin kolaylaştırılması,
- IPA, ayrıca, pazar deformasyonundan kaçınmaya; yerel içerik, hizmet ve uygulamaların geliştirilmesi dâhil KOBİ’lerin bilgi toplumuna katılımlarının desteklenmesine; bilgi ve iletişim teknolojilerini benimsemeleri ve etkin bir şekilde kullanmaları için KOBİ’lere destek ve hizmet verilmesini amaçlayacaktır.
İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Bileşeni: Bu bileşen istihdam fırsatlarının artırılması ve işsizlik oranlarının azaltılması için söz konusu bu sorunları ele alacak önlemleri destekleyecektir. İnsan kaynaklarını geliştirilmesi bileşeninden sorumlu bakanlık Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıdır. Bu bileşenin hedefleri:
- İşsizlik oranının azaltılması ve iş oluşturma hızının artırılması,
- İş gücüne kadınların katılımının artırılması,
- Piyasanın, AB üye ülkelerinde olduğu gibi, rekabet gücünü yükseltmek için iş gücünün yeterli beceri ve nitelikleri elde etmesine yardımcı olmaktır.
Kırsal Kalkınma Bileşeni: Bu bileşen altında, tarımsal işletmelere destek verilmesi, tarımsal mamullerin işlenmesi ve pazarlanması, ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve üretici birliklerine teknik destek verilmesi amaçlanmaktadır. Destek, tarımsal sektörün (işleme dâhil) hedefe yönelik yatırımlarla modernizasyonuna; ayrıca, aynı zamanda AB müktesebatı ile de ilgili olan gıda güvenliği, veterinerlik, bitki sağlığı, çevresel veya diğer standartların geliştirilmesinin desteklenmesine ve kırsal alanların sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunacaktır. Kırsal Kalkınma bileşeninden sorumlu bakanlık Tarım ve Köy İşleri Bakanlığıdır.