Bölgesel teşvik uygulamalarında iller itibarıyla bazı sektörlere vergi muafiyeti getirildi. Teşvik belgesine haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri KDV’den istisna edilebilecek. Yeni teşvik paketi kapsamında bölgesel teşvik uygulamalarında iller itibarıyla bazı sektörlere vergi muafiyeti getirildi.

Yeni teşvik paketi olarak da bilinen “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki” Bakanlar Kurulu kararı, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, karar kapsamında yer alan desteklerin uygulanması açısından iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak altı bölgeye ayrıldı.

Yeni teşvik paketine göre, sabit yatırım tutarı 1 ve 2′inci bölgede olan asgari 1 milyon lira, diğer 4 bölgede ise asgari 500 bin lira olan yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın KDV istisnası, gelir vergisi stopajı desteği (6′ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) ve sigorta primi işveren hissesi desteği (tersanelerin gemi inşa yatırımları için) teşviklerinden yararlandırılabilecek.

Bölgesel teşvik uygulamalarında iller itibarıyla bazı sektörlere, ilin bulunduğu bölgedeki şartları sağlamaları halinde, gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi, faiz desteği (3, 4, 5 ve 6′ncı bölgelerdeki yatırımlar için), gelir vergisi stopajı ve sigorta primi destekleri (her ikisi de 6′ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) sağlanacak.

Asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon lira ile 1 milyar lira arasında değişen ve aralarında rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, kimyasal madde ve ürünlerin imalatı, motorlu kara taşıtları imalatı gibi büyük ölçekli yatırımlar faiz desteği dışındaki diğer teşviklerden yararlanabilecek.

Kararda belirtilen kriterleri sağlayan stratejik yatırımlar bölge farkı gözetilmeksizin teşviklerin tamamından faydalanabilecek.

Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için asgari 200 bin lira olması gerekecek.

Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde 50′sini aşamayacak.

Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizatın ithali, otomobil ve hafif ticari araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak kaydıyla monte edilmemiş haldeki (CKD) aksam ve parçaların ithali, gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inşa yatırımlarında tekne kabuğu ithali yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaf tutulacak.

Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon yatırımlarına yönelik teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat ithal edilemeyecek.

Otomobil ithalatı

Otomobil üretimine yönelik olarak asgari yılda 100 bin adet üretim kapasiteli yeni bir yatırım yapılması veya mevcut tesislerin kurulu kapasitelerinin en az yılda 100 bin adet üretecek şekilde artırılması halinde, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde 20′sinin gerçekleştirilmesini müteakip, yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla gümrük vergisine tabi olmaksızın yatırımcılara A, B ve C segmentlerinden otomobil ithaline izin verilebilecek. Teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilen toplam otomobil sayısı, belgede kayıtlı ilave kapasitenin yüzde 15′ini aşamayacak.

Ancak, belge kapsamında motor üretiminin de yer alması halinde, motor üretim kapasitesinin yüzde 15′i kadar daha (motor üretim kapasitesinin, otomobil üretim kapasitesinden fazla olması durumunda otomobil kapasitesi dikkate alınacak) söz konusu segmentlerden ilave otomobil ithaline izin verilebilecek.

KDV istisnası

Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, teşvik belgesine haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri KDV’den istisna edilebilecek.
Aynı hüküm, teşvik belgesinin veya teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın devir işlemleri ile makine ve teçhizat listelerinde set, ünite, takım vb. olarak belirtilen malların kısmi teslimlerinde de uygulanacak.

Sabit yatırım tutarı 500 milyon liranın üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında yapılacak bina-inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlandırılabilecek.

Faiz desteği

Talep edilmesi halinde, bölgesel teşvik uygulamaları ve stratejik yatırımlar ile Ar-Ge ve çevre yatırımları kapsamında desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde 70′ine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kar payının puan bazında belli kısımları Ekonomi Bakanlığı’nca da uygun görülmesi halinde azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanabilecek.

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlarda proje bazında sağlanacak faiz desteği tutarları 3, 4, 5 ve 6′ncı bölgelerde sırasıyla 500 bin, 600 bin, 700 bin ve 900 bin lirayı geçemeyecek.

Faiz desteği tutarı, bölge ayrımı olmaksızın Ar-Ge ve çevre yatırımlarında 500 bin lira, stratejik yatırımlarda ise sabit yatırım tutarının yüzde 5′ini aşmamak kaydıyla 50 milyon liradan fazla olamayacak.

Büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan, diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilen aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen, istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Ekonomi Bakanlığı bütçesinden karşılanacak.
Stratejik yatırımlarda sigorta primi işveren hissesi desteğinin miktarı, bölge ayrımı yapılmaksızın sabit yatırım tutarının yüzde 15′ini geçemeyecek.

Gelir vergisi stopajı desteği

6′ncı bölge için düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarla sağlanan ilave istihdam için belgede kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işçilerin ücretlerinin asgari ücrete tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği tarihten itibaren on yıl süreyle verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilecek.

Yatırımın tamamlanamaması veya teşvik belgesinin iptal edilmesi halinde, gelir vergisi stopajı desteği uygulaması nedeniyle terkin edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunacak.

Yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde devralan, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla gelir vergisi stopajı desteğinden yararlanacak.
Stratejik yatırımlar için tüm bölgelerde uygulanacak vergi indirimi oranı yüzde 90, yatırıma katkı oranı yüzde 50 olarak belirlendi.

Öncelikli yatırım konuları

Denizyolu ile yük veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar, özel sektör tarafından yapılacak şehirlerarası yük veya yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları asgari 50 bin metrekare kapalı alana sahip uluslararası fuar yatırımları (konaklama ve alışveriş merkezi üniteleri hariç), Savunma Sanayii Müsteşarlığı’ndan alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek asgari 20 milyon lira tutarındaki savunma, havacılık ve uzay alanındaki yatırımlar gibi yatırımlar 5′inci bölgede uygulanan desteklerden faydalanabilecek. Söz konusu yatırımlar, 6′ncı bölgede yer almaları halinde bulunduğu bölge desteklerine tabi olacak.

Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) gerçekleştirilen ve aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş gerçek veya tüzel kişinin ortak olduğu ve ortak faaliyet gösterilen alanda entegrasyonu sağlayacak yatırımlar, bulundukları bölgenin bir altındaki bölgenin teşviklerinden yararlanabilecek.

Ar-Ge ve çevre yatırımlarına kolaylık

Ar-Ge ve çevre yatırımları KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti ve faiz desteğinden, söz konusu yatırımların 6′ncı bölgede gerçekleştirilmesi halinde gelir vergisi stopajı ve sigorta primi desteğinden de yararlandırılabilecek.

Yatırım tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatın devir, satış, ihraç veya kiralanması, bu yatırım mallarının temininin ardından beş yılı doldurmuş olmaları halinde serbest olacak.

Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilen yatırımların, işletmeye geçiş tarihinden itibaren asgari beş yıl süreyle bulunduğu bölgede faaliyette bulunması gerekecek. Ancak, Ekonomi Bakanlığı’ndan izin alınması ve yatırım konusunun taşınılacak bölgede desteklenecek konular arasında yer alması kaydıyla diğer bölgelere taşınılabilecek.

Yatırım süresi ve tamamlama vizesi

Yatırımın başlangıç tarihi, teşvik belgesi için Ekonomi Bakanlığı’na veya ilgili yerel birime müracaat tarihi olarak kabul edilecek. Ancak, yatırıma başlanıldığının kabul edilebilmesi için yatırımın başlangıç tarihinden sonra arazi-arsa, altyapı, bina-inşaat, makine ve teçhizat (avans ve ön ödemeler dahil) ile diğer yatırım harcamalarına yönelik olarak teşvik belgesinin ilk düzenlendiği tarihteki sabit yatırım tutarı esas alınmak üzere, yatırım için belirlenen süre içinde, sabit yatırım tutarının en az yüzde 10′u oranında harcama yapılması gerekecek.

Teşvik belgesi veya ek belgelerin zayi olması nedeniyle yatırımcı tarafından yeniden tasdikinin talep edilmesi durumunda, tebliğle belirlenen mücbir sebep ve fevkalade hal durumları hariç olmak üzere tasdiki istenilen her bir belge için Ekonomi Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi hesabına 300 lira yatırılacak ve söz konusu tutar hiçbir surette iade edilmeyecek.

Yatırım teşvik belgesinin iptaline yol açan durumlar

Uygulama mevzuatında belirlenen hükümlere aykırı davranan, teşvik belgesindeki kayıt ve koşulları yerine getirmeyen, teşvik belgesi ile diğer belgelerde tahrifat yapan, sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleyen veya kullanan, yanlış ve yanıltıcı bilgi veren, diğer kurum, kuruluş veya firmalara karşı yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle icra veya iflas yoluyla yapılan işlemler de dahil belge kapsamındaki makine ve teçhizatı öngörülen sürelerden önce satan veya satılmasına sebebiyet veren, teşvik belgesinde öngörülen sürede yatırımları tamamlamayan, belirlenen asgari yatırım tutarlarına uymayan yatırımcıların teşvik belgeleri ilgili madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla iptal edilecek.

Kaynak: Dünya Gazetesi